Czym się zajmujemy?

Wspieramy tysiące bibliotek publicznych w całej Polsce w rozwoju ich oferty edukacyjnej oraz pomagamy im pełnić rolę lokalnych centrów aktywności społecznej. Oferujemy szkolenia i doradztwo dla organizacji non-profit w całej Polsce. Pomagamy szkołom i nauczycielom wykorzystywać narzędzia cyfrowe na lekcjach oraz wprowadzać nowoczesne, aktywne metody nauczania. Dużą wagę przywiązujemy do wzmacniania sieci współpracy, co stwarza różnym środowiskom okazję do wspólnych spotkań i wymiany doświadczeń. Nasza wiedza i doświadczenie są naszym wkładem w krajowe i międzynarodowe sieci współpracy.

Mocne strony i potencjał bibliotek

Współpracujemy z siecią około 4000 bibliotek publicznych w Polsce. Wiele bibliotek zaoferowało różne formy pomocy osobom, które przybyły do Polski po rozpoczęciu pełnoskalowej wojny w Ukrainie. Udzielały podstawowych informacji dotyczących kwestii prawnych, zakwaterowania, transportu, opieki zdrowotnej i innych rodzajów wsparcia. Organizowały zbiórki funduszy i niezbędnych artykułów dla uchodźców. Bibliotekarki i bibliotekarze angażowali się w pomoc uchodźcom i uchodźczyniom, działając wolontarystycznie, razem z innymi instytucjami, organizacjami i mieszkańcami. Bibliotekarki i bibliotekarze mieszkający lub pracujący w pobliżu granicy polsko-ukraińskiej wspierali pracę ośrodków recepcyjnych. Wiele bibliotek w całej Polsce przygotowało ofertę działań kulturalnych, edukacyjnych lub społecznych dla osób nowo przybyłych, np. spotkania “zapoznawcze”, spacery edukacyjne, udostępnianie lokalnych informacji w języku ukraińskim, zbiory książek ukraińskich, zajęcia z języka polskiego dla dzieci itp.

Zakładamy, że gdy osoby przybyłe już zadomowią się w lokalnych społecznościach w całej Polsce, będą potrzebować publicznych przestrzeni, oferujących zasoby i działania edukacyjne; bezpiecznych, bezpłatnych i przyjaznych. Biblioteki publiczne w Polsce pełnią rolę instytucji edukacji pozaformalnej dla dorosłych, seniorów, dzieci i młodzieży. Oferują edukację cyfrową, edukację finansową, zajęcia z podstaw kodowania i STEAM oraz szeroki wachlarz zajęć kulturalnych. Uczą mieszkańców, jak korzystać z e-usług, jak poszukiwać pracy, jak rozpoznawać fake newsy i sprawdzać wiarygodność informacji.

Polskie biblioteki mają już doświadczenie i ofertę skierowaną do osób z Ukrainy

W latach 2022-2023, w partnerstwie z Save the Children International, realizowaliśmy projekt społeczno-edukacyjny “Biblioteka dla wszystkich. Różni. Równi. Ważni”. Celem projektu było zapewnienie wsparcia dzieciom i młodzieży oraz opiekunom, przybyłym do Polski z Ukrainy, w kontynuacji nauki w ukraińskiej szkole, a także w adaptacji do polskiej szkoły, korzystaniu z różnych form zajęć rozwojowych w bibliotekach oraz nauce języka polskiego i integracji z młodymi Polkami i Polakami.

Obecnie kontynuujemy współpracę z Save the Children International realizując projekt “Biblioteka dla wszystkich. Moje miejsce”. W tym projekcie wspieramy młodzież ukraińską i polską w nawiązywaniu relacji, nauce szkolnej oraz wyborze ścieżki kariery – poprzez udział w zajęciach integracyjnych i rozwojowych organizowanych w bibliotekach. Wsparcie dotyczy również ukraińskich rodziców i opiekunów.

Więcej informacji o obydwu projektach zawiera strona https://bibliotekidlaukrainy.org.pl/

Główne obszary działań

Naszym celem jest opracowanie modelu biblioteki oferującej wyżej wymienione usługi dla osób z Ukrainy oraz innych uchodźców i migrantów, a także przygotowanie programu szkolenia dla bibliotekarek i bibliotekarzy przygotowującego do wdrożenia tego modelu w społeczności. “Model” rozumiemy jako zestaw kompleksowych rozwiązań obejmujący: diagnozę potrzeb, zbiory, czytelnictwo, działania edukacyjne, komunikację z grupami docelowymi i rzecznictwo. Jego rezultatem będzie umożliwienie uchodźcom i uchodźczyniom wykorzystania w jak największym stopniu ich potencjału jako obywateli i obywatelek, osób podejmujących pracę w Polsce, będących częścią lokalnej społeczności i cieszących się szacunkiem mieszkańców.

Po wewnętrznych konsultacjach w naszym zespole wyłoniliśmy trzy obszary potencjalnych działań, skierowanych przede wszystkim do bibliotek publicznych. Działania skierowane do organizacji społecznych i szkół zostaną przygotowane w dalszej kolejności. Nasza koncepcja obejmuje działania informacyjne i edukacyjne, których celem jest wspieranie integracji uchodźców i uchodźczyń w lokalnych społecznościach w Polsce i przygotowywanie polskiego społeczeństwa do przyjęcia osób z Ukrainy.

• opracowanie kompendium wiedzy na temat wykorzystania narzędzi ICT w nauce, rozwiązywania praktycznych problemów życia codziennego, możliwości edukacyjnych w Polsce, integracji uchodźców i uchodźczyń ze społecznością – do wykorzystania przez organizacje i instytucje bezpośrednio wspierające osoby przybyłe z Ukrainy; w szczególności przez biblioteki pomagające osobom przybyłym z Ukrainy;
• wspieranie bibliotek publicznych w tworzeniu oferty zajęć integrujących osoby przybyłe z Ukrainy, a także szerokiej gamy zajęć kulturalnych i edukacyjnych dla migrantów;
• inne działania edukacyjne, w tym dotyczące przeciwdziałania dezinformacji czy warsztaty antydyskryminacyjne. Będą to także wszelkie działania bibliotek promujące wiedzę o krajach pochodzenia osób przybyłych (ze szczególnym uwzględnieniem Ukrainy) i ich kulturze.

Opisane powyżej działania będą jednym z priorytetów FRSI w najbliższych latach. Skala opisanych powyżej działań – oraz ewentualnych nowych propozycji, które będą się pojawiać – zależy od środków, jakie będziemy mieć do dyspozycji.

Nasze zasoby

• Ponad 20 osób w zespole, specjalizujących się w takich obszarach działań jak: edukacja online i hybrydowa, edukacja pozaformalna, pozaszkolna dzieci, młodzieży i dorosłych z wykorzystaniem narzędzi i usług cyfrowych, wspieranie rozwoju lokalnego we współpracy z bibliotekami publicznymi oraz innymi lokalnymi instytucjami i organizacjami; biegła znajomość języka angielskiego i (w przypadku kilkorga osób) rosyjskiego,
• Społeczność bibliotekarek i bibliotekarzy, i osób współpracujących z bibliotekami (https://www.labib.pl/), sieć edukatorów cyfrowych w całej Polsce (https://sektor3-0.pl/),
• Platformy informacyjne i edukacyjne dostosowane do potrzeb bibliotek, szkół, organizacji pozarządowych (https://biblioteki.org, https://elearning.sektor3-0.pl, https://mydigitallife.pl/kursy, https://kursy.frsi.org.pl),
• biuro w centrum Warszawy,
• roczny budżet: ok. 2 mln EUR

Kontakt

Katarzyna Morawska: katarzyna.morawska@frsi.org.pl
Jacek Królikowski: jacek.krolikowski@frsi.org.pl