Przedstawiamy raport z badania przeprowadzonego w ramach miedzynarodowego projektu DigLib. Celem projektu jest wzmocnienie potencjału bibliotek jako integracyjnych centrów społeczności dla uczenia się przez całe życie, a bibliotekarek i bibliotekarzy jako moderatorki/moderatorów edukacji cyfrowej. Zachęcamy do lektury.

 

 

Badanie zostało przeprowadzone w 4 krajach: Polsce, Belgii (Flandrii), Rumunii i we Włoszech. Składało się z:

• badania ankietowego bibliotekarek i bibliotekarzy na temat ich umiejętności cyfrowych i potrzeb rozwojowych w tym zakresie,
• analizy źródeł dotyczących polityk krajowych, kształcenia akademickiego oraz możliwości doskonalenia zawodowego bibliotekarek i bibliotekarzy,
• wywiadów przeprowadzonych z ekspertami/ekspertkami z 4 krajów,
• konsultacji z powołanymi w 4 krajach grupami doradczymi,
• opracowania 15 studiów przypadków ilustrujących innowacyjne działania bibliotek.

Badanie przeprowadziliśmy, by dowiedzieć się, jak bibliotekarki i bibliotekarze z bibliotek publicznych prowadzą działania z zakresu edukacji cyfrowej w obecnych czasach dynamicznych przemian technologicznych, w jaki sposób wspierają rozwój kompetencji cyfrowych w lokalnych społecznościach, jakie mają możliwości przygotowania się do pełnienia takiej roli, czego im brakuje i jakiego wsparcia szkoleniowego potrzebują.

Z badania wynika, że choć bibliotekarki i bibliotekarze we wszystkich czterech krajach uczestniczących w projekcie wykazują silną motywację do pracy, posiadają gruntowne wykształcenie, doświadczenie zawodowe i umiejętności cyfrowe, potrzebują znaczącego wsparcia w zakresie szkolenia pedagogicznego, dostępu do nowych technologii oraz lepszej infrastruktury.

We wszystkich badanych krajach obserwuje się rosnące zapotrzebowanie na wsparcie cyfrowe — zwłaszcza wśród osób starszych i osób poszukujących pracy. Powszechnie dostępne w bibliotekach są podstawowe usługi, takie jak dostęp do komputerów i internetu oraz szkolenia, zwłaszcza dla seniorów, brakuje jednak bardziej zaawansowanych działań z zakresu edukacji cyfrowej, obejmujących takie tematy jak sztuczna inteligencja (AI) czy wirtualna rzeczywistość (VR).

Przeszkodami w rozwoju działań z zakresu edukacji cyfrowej oraz kompetencji cyfrowych bibliotekarek i bibliotekarzy są: braki sprzętowe, niedostateczna ilość szkoleń (zwłaszcza zaawansowanych i dostosowanych do potrzeb osób pracujących w bibliotekach), a także brak systemowego wsparcia, strategii krajowych i standardów kompetencji cyfrowych dla bibliotekarek i bibliotekarzy.

Potrzeby szkoleniowe w różnych krajach obejmują rozwój umiejętności w zakresie nowych technologii — zwłaszcza AI, programowania i VR — a także kompetencji medialnych i pedagogicznych, niezbędnych do wspierania różnych grup użytkowników w poruszaniu się po świecie cyfrowym.

W raporcie formułujemy również rekomendacje dotyczące programu szkoleniowego w projekcie DigLib. Obejmują one:

• rozwój zaawansowanych kompetencji cyfrowych dotyczących takich technologii jak sztuczna inteligencja (AI), wirtualna rzeczywistość (VR), rozszerzona rzeczywistość (AR), programowanie, robotyka oraz zagadnień związanych z wpływem tych technologii na codzienne funkcjonowanie ludzi (np. prawo autorskie, bezpieczeństwo, etyka),
• uwzględnienie kompetencji uniwersalnych („meta”), np. rozumienie, jak działa dana technologia zamiast skupiania się na konkretnych aplikacjach, które szybko się dezaktualizują,
• rozwój umiejętności pedagogicznych i facylitacyjnych (praca z różnymi grupami użytkowników i użytkowniczek, w tym osób starszych, osób poszukujących pracy, młodzieży, osób z doświadczeniem migracji),
• promowanie uczenia się od siebie nawzajem, rozwijania sieci zawodowych i współpracy międzyinstytucjonalnej,
• postawienie na praktyczny charakter szkoleń, umożliwiający zdobywanie wiedzy i doświadczenia poprzez działanie,
• zapewnienie modułowej oferty szkoleniowej (elastycznej, umożliwiającej wybór form i treści szkoleniowych zgodnych z potrzebami konkretnych bibliotek i społeczności),
• uwzględnienie możliwości i narzędzi planowania strategicznego, które pomogą bibliotekarkom i bibliotekarzom rozwijać, oceniać i dostosowywać usługi cyfrowe w bibliotekach.

Przeczytaj raport: „Digital libraries for inclusive learning: a cross-national study on skills, practices and innovation”

***

Celem projektu DigLib jest wzmocnienie potencjału bibliotek jako integracyjnych centrów społeczności dla uczenia się przez całe życie, a bibliotekarek i bibliotekarzy jako moderatorki/moderatorów edukacji cyfrowej.
Projekt jest realizowany przez partnerstwo w składzie: Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego (FRSI, Polska – lider), Fundatia pentru Educatie Digitala (EOS, Rumunia), Consorzio Sistema Bibliotecario Nord-Ovest (CSBNO, Włochy), Dot Beyond (DoB, Włochy) oraz Public Libraries 2030 (PL 2030, Belgia).

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach programu Erasmus+ (partnerstwa na rzecz współpracy, KA2 edukacja dorosłych).

Więcej informacji o projekcie: https://frsi.org.pl/project/diglib-digital-libraries/